Welke rechters kent Nederland?
Er zijn in Nederland kantonrechters, strafrechters, familierechters, handelsrechters, bestuursrechters en vreemdelingenrechters. Voor welke rechter een verdachte moet verschijnen, hangt af van de aard van de overtreding of het misdrijf. Uitzondering hierop is de kantonrechter.
Rechters wisselen regelmatig van rechtsgebied
De meeste rechters wisselen regelmatig van rechtsgebied (strafrecht, familierecht, civielrecht, bestuursrecht). Zo blijven ze fris en kunnen ze elke rechtszaak ‘als nieuw’ bekijken.De kantonrechter
De kantonrechter kan door zijn brede ervaring verschillende soorten zaken behandelen:
• Huurzaken (zoals huurschuld of achterstallig onderhoud);
• Arbeidsovereenkomst (zoals ontslagzaken en het toekennen van ontslagvergoedingen);
• Zaken waarin burgers tegenover elkaar staan (civiele zaken) en waarbij het gaat om een bedrag tot € 25.000;
•
Eenvoudige strafzaken, zoals verkeersovertredingen.De strafrechter
Er zijn verschillende soorten strafrechters, waaronder de kantonrechter, de politierechter en de rechters van een meervoudige kamer. De meervoudige kamer van een gerecht bestaat uit ten minste drie rechters die beslissen over zware of ingewikkelde zaken. In hoger beroep worden de zaken veelal door een meervoudige kamer behandeld.
Welke rechter optreedt bij een strafzaak hangt af van de aard en omvang van de zaak.De familierechter
Het familierecht is een specialisatie binnen het civiele recht. De familierechter behandelt zaken over de persoonlijke en financiële kanten van families en relaties. Als bijvoorbeeld ouders of (ex-)partners er samen niet uitkomen, kunnen zij de rechter vragen een beslissing te nemen. Voorbeelden van onderwerpen die de familierechter behandelt:
• Een echtscheiding;
• De alimentatie;
• De omgang;
• De erkenning van een kind.De kinderrechter
Binnen het strafrecht wordt rekening gehouden met de leeftijd van de verdachte op het moment van het strafbare feit. Verdachten tussen de 12 en 18 jaar worden berecht door de kinderrechter en krijgen vrijwel altijd te maken met het jeugdstrafrecht. Kinderen jonger dan 12 jaar kunnen niet strafrechtelijk vervolgd worden. Jongeren tussen 16 en 23 jaar kunnen soms een bijzondere behandeling krijgen, waarbij de rechter jongeren van 16 en 17 jaar als volwassenen kan bestraffen en volwassenen van 18 tot 23 jaar een jeugdstraf kan opleggen.De politierechter
De politierechter behandelt over het algemeen minder ernstige strafzaken, zoals (verkeers)overtredingen en kleine diefstallen. De politierechter is bevoegd om straffen op te leggen, zoals boetes, taakstraffen en korte gevangenisstraffen met een maximum tot 1 jaar.De vreemdelingenrechter
De vreemdelingenrechter behandelt zaken die gaan over de rechten en plichten van mensen die geen Nederlander zijn. Je bent volgens de Nederlandse wet een vreemdeling wanneer je geen Nederlandse nationaliteit hebt of over een nationaliteit beschikt die daarmee gelijkgesteld wordt.De regels van het Nederlandse vreemdelingenrecht zijn behoorlijk strikt en hebben betrekking op de toelating, het verblijf en de verwijdering van vreemdelingen. Naast onze vreemdelingenwet heb je echter ook te maken met internationale regelgeving. Dit maakt het voor de gemiddelde rechtszoekende erg complex.
De meest voorkomende onderwerpen wat betreft het vreemdelingenrecht zijn zaken rondom vluchtelingen, verblijfsvergunningen, inburgeringen, naturalisaties en immigraties.
De handelsrechter
Een handelsrechter richt zich op de rechtsbetrekkingen tussen handelaren (ondernemers), zoals de rechtspositie van de diverse soorten handelaren, de wijze van handel drijven en handelsconflicten.Er zijn veel wetten en regels die vallen onder het handelsrecht. Daarbij valt te denken aan het vennootschapsrecht en het algemene verbintenissenrecht. Maar ook aan de Mededingingswet, de Auteurswet en de Rijksoctrooiwet vallen onder de handelswet. Bij ondernemers die buiten de landsgrenzen zakendoen, krijgen de rechtsbetrekkingen een internationaal karakter.
De bestuursrechter
In het bestuursrecht staan besluiten van de overheid centraal. De bestuursrechter treedt bijvoorbeeld op bij geschillen waarbij een bestuursorgaan een uitkering toekent, exploitatievergunning intrekt of handhavend optreedt. Als men het niet eens is met een beslissing van een bestuursorgaan en een bezwaar heeft ingediend dat is afgewezen, kan er beroep worden ingesteld bij een bestuursrechter.De rechter-commissaris
De rechter-commissaris (in strafzaken) is een rechter die aangewezen is door de president van de rechtbank. Hij neemt tijdens een opsporingsonderzoek, uitgevoerd door de politie, beslissingen over zaken waarvoor de officier van justitie geen bevoegdheid heeft. Ook kan de rechter-commissaris deskundigen benoemen die over een verdachte een rapport opmaken. Dit rapport heeft als doel om op de rechtszitting de rechtbank voor te lichten. Behalve in het strafrechtproces heeft de rechter-commissaris ook een belangrijke taak in faillissementen. De rechter-commissaris houdt in de eerste plaats toezicht op de curator, maar heeft ook de bevoegdheid om machtigingen te verlenen.
Het kantoor van de rechter-commissaris heet "kabinet".